De legende leeft voort
In de Kroatische havenstad Rijeka, dit jaar een van de twee culturele hoofdsteden van Europa, staat een Porsche 904 Carrera GTS uit 1963 te pronken naast een nieuwe Boxster – drie letters, twee auto’s, één legende.
Terwijl de eerste zonnestralen de daken van de havenstad Rijeka strelen, neemt hoog boven de stad de nieuwe Porsche 718 Boxster GTS 4.0 (brandstofverbruik binnen de bebouwde kom: 15,4 l/100 km, buiten de bebouwde kom: 8,1 l/100 km, gecombineerd: 10,8 l/100 km, CO2-uitstoot gecombineerd: 246 g/km) een scherpe bocht langs het planetarium. Al vanuit de verte klinkt de sound van de zescilinder-boxermotor en kun je horen hoe de bestuurder goed gebruikmaakt van alle zes versnellingen. Hierboven, bij de sterrenwacht naast een historische vesting vanwaar de blik doorgaans omhoog wordt gericht naar het universum, is er zojuist een nieuwe ster aan de Porsche-hemel verschenen – sportief qua performance, exact voor wat betreft de besturing en wegligging en exclusief van uitvoering.
Het bochtrijke traject lijkt wel speciaal voor hem aangelegd. Met zwier snelt de pythongroene roadster nu richting de haven. Aan blikken van voorbijgangers in het centrum is niet te ontkomen: mensen draaien zich om, voetgangers houden hun pas in en een schoolklas zwaait enthousiast – zelfs de jongsten herkennen een Porsche al van verre. In het lijnenspel weerspiegelt zich een monument van design. Dit hier is een GTS, een Gran Turismo Sport. Wanneer de naam van een Porsche, van welke modelreeks maakt niet uit, de legendarische afkorting GTS bevat, dan betekent dit: comfortabel als altijd, maar net een slag sportiever. Tussen de paleizen van de Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie en de hoge flats uit de tijd van het staatssocialisme baant de Boxster zich een weg. Bij de historische pier, die vanwege zijn lengte van 1707 meter door de inwoners de ‘Molo Longo’ wordt genoemd, wacht zijn reisgenoot hem al op: een Porsche 904 Carrera GTS uit 1963. Dat was de eerste in zijn soort, want uit dat model werd het hele idee van de GTS geboren.
Bij de veerpont wordt de junior al opgewacht door zijn voorvader. Met de eerbiedwaardigheid en soevereiniteit van een sculptuur laat de legendarische 904 Carrera GTS zijn verre nazaat naderen. Ferdinand Alexander ‘Butzi’ Porsche, die daarvoor al verantwoordelijk was geweest voor de vormgeving van de 911, tekende ook de 904. Toch was het, ondanks alle onomstreden schoonheid, niet alleen vanwege de styling dat de oer-GTS, met zijn markante koplampen en zijn carrosserie van glasvezelversterkte kunststof, zoveel indruk maakte. Vooral inhoudelijk was hij sterk, met waarden als een gewicht van 650 kg, een hoogte van 1,06 m, een vermogen van 132 kW (180 pk) en een topsnelheid van 263 km/u. Deze racewagen, die zoals destijds gebruikelijk toch gewoon een kenteken had voor op de openbare weg, veroverde in 1964 het internationale langeafstandsracen stormenderhand. Zijn racecarrière begon met een klasse-overwinning in Sebring, gevolgd door eenzelfde zege op Le Mans. Hoogtepunt was de dubbele overwinning die de 904 GTS boekte bij de Targa Florio, de beruchte langeafstandsrace op Sicilië. Uit dat succes kwam een nieuw kwaliteitszegel voort, genaamd GTS.
Die afkorting staat nog altijd voor meer power, meer snelheid en meer performance. Kortom, voor meer Porsche. Dat gold voor de 924 Carrera GTS Rallye van 1981, waarmee Walter Röhrl het Duits kampioenschap won, voor de eerste 911 Carrera GTS uit 2010, en het gold ook voor de Cayenne GTS van 2012, een van de krachtigste SUV’s van zijn tijd. Het uitgangspunt – sportiviteit plus comfort – was oorspronkelijk vooral bedoeld om het privérijders tijdens races gemakkelijker te maken zich te blijven concentreren. Meer dan een halve eeuw nadat de 904 Carrera GTS voor furore zorgde, zijn nu alle Porsche-modellen in de extra sportieve variant te configureren.
Terug naar het heden, terug naar Rijeka, dat samen met het Ierse Galway de titel culturele hoofdstad van Europa 2020 mag voeren. De Adriatische Zee klotst rustig op de achtergrond, het water van de Kvarnergolf glinstert en de jachten deinen op hun ligplaatsen. Onder het motto ‘Haven van Diversiteit’ heeft de stad zich opgemaakt voor het culturele jaar. Meer dan zeshonderd evenementen zijn er gepland, sommige hotels zijn al sinds maanden volgeboekt. Er worden meer dan vier miljoen bezoekers verwacht van over de hele wereld. Rijeka is een oord van tegenstellingen. De stad heeft onder het bewind van een reeks heersers gestaan die om beurten het stadsbeeld hebben bepaald. Classicistische herenhuizen contrasteren er met de somber stemmende architectuur uit de jaren zeventig, en boven dat alles uit torent de middeleeuwse vesting van Trsat. Daartussen lagen verlaten fabriekshallen en vergeten bunkers uit de oorlog lange tijd weg te kwijnen. Maar nu wordt de Kroatische parel weer opgepoetst. Fabrieksloodsen zijn omgetoverd tot evenementenhallen en cultuurcentra, terwijl restaurants en bars in de bunkers hun intrek hebben genomen. Het oude straalt in een nieuwe glans.
De beide Porsches passen perfect in deze omgeving. De Boxster GTS 4.0 is graag gezien als lichtpuntje te midden van alle drukte van de winkelstraten. Maar we gaan de stad uit. Op het nabijgelegen eiland Krk laat de nieuwe sportwagen met middenmotor zien wat hij waard is. De boxer draait op volle toeren, na 4,5 seconden tikt de snelheidsmeter al de 100 km/u aan. Zo zouden we verder kunnen voortsnellen, maar de weg, het landschap en vooral ook het licht zijn zo indrukwekkend dat het jammer zou zijn daar zomaar aan voorbij te razen.
Stijlvol en gecultiveerd zet de GTS 4.0 zijn duizelingwekkende potentieel in: de boxermotor ontwikkelt 400 pk bij 7800 toeren, de topsnelheid ligt op 293 km/u. Het standaard sportonderstel met Porsche Active Suspension Management (PASM), waarmee de wagen twintig millimeter is verlaagd, past zich continu aan je rijstijl aan en zorgt samen met het Porsche Torque Vectoring (PTV) voor kwikzilverige rijeigenschappen en maximale veiligheid. Of je nu een bochtig traject rijdt, op de snelweg bent of een zondags ritje door de stad maakt, de GTS kan het overal zoals het hoort en speelt de klanken die jouw rijstijl bij hem intoetst.
Te midden van het steenachtige landschap van Krk volgt de ene haarspeldbocht de andere op. Links de berg, rechts de afgrond met uitzicht op de zee. De snelheid ligt hoog, de Porsche 718 Boxster GTS 4.0 kleeft aan de weg en je voelt je bijna als Antonio Pucci toen die in 1964 met de 904 GTS zijn overwinningsrit in de Targa Florio maakte.
Want deze Italiaanse baron ging destijds al als een bliksemschicht door de vele bochten van een eiland in de Middellandse Zee. Het was op Sicilië dat Pucci met zijn copiloot Colin Davis de algehele overwinning behaalde bij de langeafstandsrace die daar van 1906 tot 1977 werd verreden – op de openbare weg. De tien ronden van elk 72 kilometer legden ze af in zeven uur en tien minuten – goed voor wat een legendarische overwinning zou blijken.
En de legende leeft voort, vandaag met de 718 Boxster GTS 4.0. Een middenmotor in combinatie met high-performance banden, dat garandeert een perfecte balans en een onverstoorbare tractie. De wegligging imponeert door de hoge precisie en het bochtgedrag overtuigt door een maximale scherpte. De sportief-elegante ambiance draagt er al evenzeer toe bij dat het volop genieten is. Standaard is het interieur deels afgewerkt met alcantara, het materiaal waar ook de stoelen mee zijn bekleed, met in kleur contrasterende stiksels. Of het nu op de achtersteven is of op de flanken, op de snelheidsmeter of op de hoofdsteunen, overal prijkt prominent de belofte waar de typeaanduiding GTS voor staat. En dat is de gezamenlijke noemer van alle GTS-modellen van Porsche: drie letters, één legende.
Ook Rijeka belooft zo het een en ander. Deze plaats, door de inwoners vaak een vergeten stad genoemd, moet nu een cultureel epicentrum worden. In de negentiende eeuw waren er vanuit Rijeka, destijds een van de grootste havens van Europa, zelfs directe scheepslijnen naar New York. De stad stond vooral bekend als belangrijke handelsmetropool, voordat ze zich in de twintigste eeuw ontwikkelde tot industrieel centrum. Maar ook die tijd is voorbij en nu bloeit de hoop dat 2020 het jaar van de grote herontdekking zal zijn. Wie ooit van de culinaire lekkernijen in een van de zaken aan het Titoplein heeft geproefd of weleens aan een van de mobiele bars in de ‘tunnel’, ooit een onderaardse vesting, heeft gestaan, zal die hoop gretig beamen. Al in februari werd het culturele jaar geopend, tijdens het grootste carnaval van Kroatië, met meer dan 150.000 gasten die verlokt waren met feestelijke optochten, gemaskerde bals en een autorally.
Beneden, aan het strand van Ploče, draaien we links van het stuur de contactsleutel van de 718 Boxster GTS 4.0 vandaag nog een laatste keer om, terwijl de laag aan de horizon staande zon de zilverkleurige stamvader van de GTS-lijn in een gouden glans hult. Nog één keer die diepe brom van de motor horen. Nog één keer dat dynamische lichtspel van de carrosserie zien. Maar het is zeker niet de laatste keer met een GTS. Sinds die eerste meesterzet van Ferdinand Alexander Porsche is Gran Turismo Sport een legende die geen moment verstomt.
SideKICK: Porsche Macan GTS
De nieuwe Macan GTS vertoont de typische kenmerken van een Gran Turismo Sport in compacte vorm: maximale sportiviteit met een hoog comfortniveau. De V6-biturbo van 2,9 liter ontwikkelt 279 kW (380 pk, Brandstofverbruik binnen de bebouwde kom: 12,1 l/100 km, Buiten de bebouwde kom: 8,0 l/100 km, Gecombineerd: 9,6 l/100 km, CO2-uitstoot gecombineerd: 218 g/km). Met het sportonderstel is de wagen circa 15 mm verlaagd. Voor volle klanken zorgt de voor de GTS kenmerkende sportuitlaat. Het interieur heeft een ergonomie, comfort en styling van hoog niveau, met GTS-sportstoelen en veel alcantara. De drie legendarische letters GTS vatten de harmonie van deze sportieve alleskunner perfect samen.
