Vuur uit de sloffen
Wie de Targa Florio wilde winnen, moest over een gevoelige rechtervoet beschikken. Al meer dan 50 jaar zijn vele coureurs kind aan huis bij schoenmaker Francesco ‘Ciccio’ Liberto. Gijs van Lennep, winnaar van de laatste Targa Florio, brengt de meester een bliksembezoek.
Gijs van Lennep trapt het gas diep in. Hij is op weg naar een kleine winkel in het beeldschone historische centrum van Cefalù. Natuurlijk kent hij alle bochten. De lange doordraaiers en krappe haarspeldbochten die door de bergketen Madonie kronkelen, waren ooit het toneel van de Targa Florio. “Vroeger stonden hier geen vangrails”, herinnert hij zich, terwijl hij de Porsche 718 Cayman beheerst door een onoverzichtelijke bocht scheert.
De Targa Florio. Honderdduizenden uitzinnige Italianen aan de rand van het stratencircuit, wild gebarend dat het nog sneller moest. Gijs van Lennep kan het zich allemaal nog haarscherp voor de geest halen. Inmiddels is het 45 jaar geleden dat hij samen met Herbert Müller in een Porsche 911 Carrera RSR de allerlaatste Targa Florio won – de race telde mee voor het wereldkampioenschap van 1973. Elf ronden van 72 kilometer, met elk zo’n 900 bochten, in 6 uur en 54 minuten. “Om te kunnen winnen, moest je tussen alle bochten zo lang mogelijk zo hard mogelijk blijven rijden”, vertelt de inmiddels 76 jaar oude Van Lennep. Het klinkt zo simpel.
Van Van Lennep tot Romy Schneider
In een winkel aan de boulevard van Cefalù volgt Francesco Liberto – beter bekend als ‘Ciccio’ – met zijn vinger een ronde lijn op een vel vergeeld papier. Het is de omtrek van de rechtervoet van Gijs van Lennep. Ciccio heeft deze lang geleden getekend, om de Nederlandse coureur een tweede huid aan te meten. Jacky Ickx, Herbert Linge, Carlos Reutemann, Leo Kinnunen, Gerhard Mitter – ze lieten zich allemaal de maat nemen door Ciccio. Haast weemoedig graaft de 82-jarige schoenmaker in zijn geheugen: voor Alain Delon maakte hij tijdens de opnamen van de film The Leopard zwarte schoenen. Toen hij Romy Schneider een paar sandaaltjes aanmat, deden haar voeten hem denken aan uien. Voor de Italiaanse singer-songwriter Lucio Dalla, een trouw Porsche-rijder, maakte hij rood-witte schoenen. Ciccio’s werk werd enkele jaren geleden zelfs officieel erkend door de UNESCO.
Eerste bestelling in de pizzeria
De muren van zijn haast museale, met kartonnen mallen en racememorabilia gevulde winkel, hangen vol met gesigneerde foto’s. Ciccio’s blik blijft hangen op de portretten van Ignazio Giunti en Nanni Galli. Met hen is alles begonnen. In 1964 in Cefalù zaten beide coureurs een pizza te eten. Gefascineerd door waaghalzerij, snelheid en techniek, vond Ciccio al snel contact met de coureur. Hij vertelde over zijn handwerk en kreeg de opdracht speciale raceschoenen te maken van zacht leer, met een dunne zool en zonder stiksels of randen aan de binnenzijde. Als een ballerina wensten de coureurs schoeisel dat een optimaal pedaalgevoel zou geven.
Ciccio ging aan het werk en kwam met een ontwerp dat nog steeds vele toeristen naar zijn winkel trekt: naar keuze een lage schoen of een laarsje, met veters en opvallende zijstukken, liefst in de kleur van het land waar de eigenaar vandaan komt. De raceschoenen die Ciccio voor Giunti maakte, staan nu in het Duitse leermuseum in Offenbach. In 1968 won Vic Elford de Targa Florio, uiteraard op schoenen van Ciccio. “Coureurs zijn bijgelovige mensen”, glimlacht Ciccio. “Sinds de zege van Vic wilden alle coureurs mijn schoenen hebben.”
Ciccio loopt nerveus heen en weer. Vandaag komt zijn vriend Gijs van Lennep op bezoek. “Ik heb bewondering voor Alfa’s en Ferrari’s, maar van Porsches gaat mijn hart pas echt sneller kloppen”, vertelt Ciccio wanneer over de Lungomare een 718 Cayman in Miamiblauw voorbij rijdt. Het parkeervak voor de schoenmakerij is te krap, zodat Ciccio enkele passanten vraagt om een bloembak te verplaatsen. Nadat Van Lennep is uitgestapt, spreidt Ciccio zijn armen: “Benvenuto, mijn vriend!”
Een race voor de race
“Ik kom rechtstreeks van de Mille Miglia”, vertelt Van Lennep. “En moet jij eens raden welke schoenen ik gedragen heb!” “Die van mij natuurlijk”, lacht Ciccio. Van Lennep heeft drie paar van dezelfde schoenen laten maken, met oranje strepen en aan de zijkant een Nederlandse vlag. “Ik bestelde mijn schoenen aan het begin van de trainingsweek en kon ze na zeven dagen ophalen”, vertelt hij. “Ik heb die week dag en nacht moeten werken”, weet Ciccio nog goed. “Dat was mijn race voor de race.”
“Ben je nu nog steeds niet gestopt met schoenen maken?”, vraagt Van Lennep, alsof hij het antwoord niet weet. “Maar natuurlijk niet. Ik stop pas met werken als ik overleden ben”, reageert Ciccio gevat. Als iemand hem goed begrijpt, dan is het Gijs van Lennep wel. Als 14-jarige nam de Nederlander deel aan z’n eerste race en hij kwam 250 keer als prof aan de start. Tegenwoordig rijdt Van Lennep nog historische rally’s met zijn Porsche 356 – en is hij zijn jongere opponenten, die het vuur uit hun sloffen rijden, meestal te snel af is. Ervaring en doorzettingsvermogen betalen zich uit en dat kan Ciccio beamen.
Dit verhaal verscheen in Christophorus 388: https://christophorus.porsche.com/en.html.
